تحلیل الگوسازی از اوشین و پیگیری جدی امام خمینی
ظاهرا یک دختر یا خانمی در رادیو وقتی از او سوال می کنند که الگوی تو کیست می گوید اوشین. بعد امام خمینی مساله را می شنود و سریعا مسئولان را توبیخ می کند. روزنامه کیهان آورده است:
هشتم بهمن ماه سال67 و به مناسبت تولد حضرت زهرا (سلام الله علیها) و روز زن،
رادیوی جمهوری اسلامی ایران در برنامهای به نام سلام، صبح به خیر در گزارشی از
مخاطبینش میپرسد: به نظر شما الگوی امروز زنان ایرانی چه کسی است؟. اکثر مخاطبین،
حضرت فاطمه را الگوی خود معرفی مینمایند اما یکی از مصاحبهشوندگان در کمال تعجب
میگوید: «الگوی مناسب زنان ایرانی اوشین است!». اوشین نام شخصیت اصلی داستان
سریالی ژاپنی به نام سالهای دور از خانه بود که آن روزها از سیما پخش میشد. حضرت
روح الله (ره) فردای آن روز در واکنش به این ماجرای موهن، طی پیامی رسمی و علنی به
شدت محمد هاشمی (رئیس وقت صدا و سیما) را مورد عتاب قرار میدهند و می فرمایند:
آقای محمد هاشمی
مدیرعامل صدا و سیمای جمهوری اسلامی
با کمال تاسف و تأثر روز گذشته (روز شنبه 8 بهمن) از صدای جمهوری اسلامی مطلبی در
مورد الگوی زن پخش گردیده است که انسان شرم دارد بازگو نماید. فردی که این مطلب را
پخش کرده است تعزیر و اخراج میگردد و دستاندرکاران آن تعزیر خواهند شد. در صورتی
که ثابت شود قصد توهین درکار بوده است، بلاشک فرد توهینکننده محکوم به اعدام است.
اگر بار دیگر از این گونه قضایا تکرار گردد، موجب تنبیه و توبیخ و مجازات شدید و
جدی مسئولین بالای صدا و سیما خواهد شد. البته در تمامی زمینهها قوه قضاییه اقدام
مینماید. (صحیفه نور ، جلد 21 : ص 76)
بنا بر سایت پرسمان، بعدها 4 تن از دستاندرکاران آن برنامه از جمله مدیر گروه معارف، سردبیر برنامههای
ویژه عقیدتی سیاسی، مسئول نظارت بر برنامه به 4 سال حبس تعزیری و 40 ضربه شلاق
محکوم شدند.
نقل دیگر در مجله حضور است که از زبان رئیس وقت صدا و سیما است:
«رادیو به مناسبت شهادت حضرت زهرا (سلامالله علیها) یک مصاحبهای داشت. زمانی بود
که ما اوشین را پخش میکردیم. از دختر خانمی میپرسند الگوی شما کیست؟ میگوید
اوشین. گوینده میگوید الگوی شما باید حضرت زهرا (سلامالله علیها) باشد چرا اوشین؟
میگوید: حضرت زهرا (سلامالله علیها) مال 1400 سال پیش است. ما یک الگوی امروزی
میخواهیم... برنامه زنده بود و رادیو آن را پخش کرده بود. امام به آقای میرعماد
دادستان عمومی دستور دادند که موضوع را بررسی کنند و اگر این برنامه با قصد پخش
شده، افراد را اعدام کنند. چون توهین به حضرت زهرا (سلامالله علیها) بود. آقای
میرعماد احکامی صادر کرد. شش هفت نفر محکوم شدند. از 5 سال انفصال تا شلاق. اما حکم
اعدام به کسی ندادند. رفتم خدمت امام و گفتم من مقصرم. من مسئول صداوسیما هستم اگر
اینها را مجازات کنید دیگر در صداوسیما سنگ روی سنگ بند نمیشود و من نمیتوانم
آنجا را اداره کنم. خواهش میکنم شما مرا مجازات کنید. امام گفت بنویس، من آنها را
عفو میکنم.
تحلیل اول بر اساس متن صحیفه نور (مجموعه بیانات، اعلامیهها و ...) حضرت امام (ره)
و دیگری بر اساس نظر یکی از مسئولین مسقیم این مقطع زمانی بود. با توجه به مطالب
ذکر شده، عین صحبت امام ناظر به اعدام هیچ یک از افراد یاد شده نیست. بلکه ایشان
حکم فقهی یک مسئله را طرح کرده و از قوه قضاییه به عنوان مجری اجرای قوانین،
میخواهند که مسئله را به صورت دقیق پیگیری کنند. این امر نشان میدهد امام در این
خصوص خواستهاند مسائل طبق قوانین پیگیری شود و هیچ کس از اجرای قانون مصون تلقی
نشود. نه اینکه بدون رعایت هیچ قانونی امام از همان ابتدا بگویند تمام افراد مرتبط
با این موضوع باید اعدام شوند. بر این اساس واکنش امام (ره) در این رابطه از چند
زاویه قابل بررسی است:
1- بر اساس احکام اسلام توهین به ساحت مقدس پیامبر(ص) و ائمه هدی (ع) در حکم ارتداد
است.
2- اشاره حضرت امام مبنی بر عاملان این جریان مبتنی بر تعمد هتاکان است نه سهو آن
3- هیج کسی در این رابطه به اعدام محکوم نشد، بلکه تعدادی از عوامل محکوم و عده ای
نیز تبرئه شدند.
توضیح اینکه از جمله مواردی که موجب ارتداد است، اهانت از روی عمد به پیامبر و خاندان ایشان
است. بر این اساس توهین به حضرت زهرا (سلامالله علیها) نیز از مصادیق این حکم الهی
است و حضرت امام به عنوان یک مرجع تقلید این نوع از بیان را مصداق این حکم الهی
دانستهاند. اما برای تطبیق حکم ارتداد بایستی اولاً عنوان قصد توهین ثابت شده و
ثانیاً شرط بیان از روی عمد نیز مطرح باشد. از اینرو میبینیم که حضرت امام خمینی
(ره) در بیان خود مجازات را اولاً به شرط اثبات قصد توهین بودن دانسته و در مرحله
بعد شرط انجام از روی عمد را در این ماجرا دخیل میدانند و از قوه قضاییه میخواهند
که ابعاد ماجرا را بررسی و حکم قانونی را صادر نماید. چنانچه در منابع اشاره شده
است، بررسیهای قوهقضائیه نتوانست عمد بودن را در این خصوص ثابت کند از این رو حکم
مجازات ارتداد برای هیچ یک از متهمان این مسئله صادر نشد.