به یاد دوست

حجت الاسلام و المسلمین دکتر کامران اویسی عضو هیات علمی گروه معارف قرآن و حدیث دانشگاه معارف اسلامی، مقاله خود را با موضوع معرفت شناسی خبر متواتر در کنفرانس بین المللی نقش معرفت دینی در علوم انسانی در محل پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به صورت آنلاین ارائه دادند. در این کنفرانس 90 نفر از دانشمندان خارجی نیز شرکت داشتند و مقاله دکتر اویسی به عنوان مقاله برگزیده به صورت سخنرانی پذیرفته شد. مقاله مذکور آمده است:

معرفت بخشی خبر متواتر از مباحثی است که بیش از آنکه در دانش علوم حدیث به آن پرداخته شود، در منطق و به میزان کمتر در اصول فقه بدان پرداخته شده است. امّا مطالعه محض آن با رویکرد حدیثی، نشان می دهد معرفتی که عرف آن را پذیرا باشد، برای تحقق معرفت بخشی متواتر از راه کثرت مُخبران و عدم امکان عادّی تبانی بر دروغ، کافی است. دسته بندی دوگانه تواتر به لفظی و معنوی و گاه سه گانه با پیوست تواتر اجمالی، نوعی نگاه ناقص به انواع معرفت بخش تواتر است؛ زیرا دلالت تطابقی و تضمّنی و التزامی در میان چند خبر متواتر، تشکیل تواترهای سه گانه را خواهند داد؛ اما تواتر اجمالی مورد نظر آخوند خراسانی، نوعی خارج از این سه و در حقیقت علم اجمالی به درستی یک خبر در میان چندین خبر واحد است. تبیین معرفت شناسانه متواتر به صورت کلّی با لحاظ تمایز و اشتراک تواتر منطقی و حدیثی و نیز مرزبندی معرفت شناسانه بین انواع متواتر از اهداف این نوشتار است که با روش تحلیل بنیادین بین آراء سه دانش منطق و حدیث و اصول فقه به صورت اِسنادی و کتابخانه ای تدوین یافته است. عدم دستیابی به یقین محض در از راه تواتر و ظنّی بودن آن چنان که فخر رازی نیز ادّعا نموده است، صحیح به نظر می رسد، گرچه مقصود از ظنّ، اعمّ از هر چیزی است که بین یقین تا شک قرار می گیرد و متواتر در بالاترین مرحله ظنّ یعنی اطمینان که همان یقین روانشناختی یا عرفی است، قرار دارد.