سفارش تبلیغ
صبا ویژن

به یاد دوست

نگاهی به سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

کامران اویسی
شناسه? خبر: 4246852 - جمعه 18 اسفند 1396 - 10:46
اگر بحث سبک زندگی ایرانی اسلامی با محوریت مطالعه روی سیره معصومان علیهم السلام انجام می دهیم، روی ابعادی از زندگی آنان بحث می‌کنیم.

خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه- کامران اویسی: معصومان علیهم السلام دارای ابعاد مختلف شخصیت فردی و اجتماعی بوده اند. به عبارت دیگر برخی از ابعاد شخصیتی آنها قابل تقلید و الگو برداری است مانند آنچه در سبک زندگی آنها مطرح می شود در زمینه تدبیر منزل، خانواده، همسایه، دوستان و آشنایان و برخورد و مواجهه با دوست و دشمن، اجتماع و طبیعت و امثال آن. اما درباره ولایت تشریعی و تکوینی آنها که با محوریت عصمت انجام می پذیرد منحصر در خود آنهاست و البته یکی از ابعاد اعجاز گونه معصومان نیز همین است. ولی این نکته را نباید فراموش کرد که به هیچ عنوان در هیچ مسئله ای نمی توان آن بزرگواران را با غیر معصومان حتی اگر باتقواترین افراد هم باشند مقایسه نمود. بلکه هر کس هرچقدر هم مؤمن و متدین و متقی باشد و حتی سلمان باشد باز با آنان قابل قیاس نیست. چنان که در خطبه دوم نهج البلاغه آمده است: «لا یقاس بآل محمّد صلّی اللّه علیه و آله من هذه الأمّة أحد و لا یسوّی بهم من جرت نعمتهم علیه أبدا»

این مقدمه را گفتم تا به این بحث وارد شوم که اگر بحث سبک زندگی ایرانی اسلامی با محوریت مطالعه روی سیره معصومان علیهم السلام انجام می دهیم، روی ابعادی از زندگی آنان بحث می کنیم که قابلیت قابل اجازه می دهد یعنی یک فرد به عنوان شیعه و پیرو آنان می تواند آن سیره را تا حدی در زندگی خود جاری سازد.

برای اینکه بحث و نگاهی اجمالی به سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها داشته باشیم، می توان از این حدیث شریف شروع کرد که در کتاب من لایحضره الفقیه شیخ صدوق آمده است.

روایت کرده‌‏اند که امیر المؤمنین علیه السّلام به مردی از بنی سعد فرمود: آیا نمیخواهی از وضع و حال خودم و فاطمه زهرا با تو سخنی باز گویم، (و چنین حکایت فرمود) فاطمه در خانه من بود، و به تنهائی آب از چاه می‏کشید و در مشک کرده بدوش میگرفت و بخانه می‏آورد چندان که تسمه مشک سینه او را مجروح کرده بود، و با آسیاب گندم را آرد می کرد به حدّی که دستهایش آماس کرده و تاول زده بود، و آنقدر خانه را رفته و روبیده بود که جامه‏اش خاک آلود و کثیف شده بود، و چندان آتش در زیر دیگ روشن کرده بود که لباسهایش چرکین گشته، و از این همه کار و زحمت آسیب و فرسودگی فراوان به او رسیده بود روزی من به او گفتم: چه خوب می‏شد اگر نزد پدرت می رفتی از آن حضرت تقاضای خدمتگاری می کردی که تا حدّی بار مشقّتی را که از این همه کار بر دوش تو است بردارد، فاطمه نزد پیامبر صلّی اللَّه علیه و آله رفت و دید جمعی خدمت آن حضرت نشسته و مشغول صحبت‏ هستند، شرمش آمد که خواسته‏اش را بگوید و بمنزل باز گشت، و رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله فهمید که دخترش برای کاری آمده بوده ولی از روی حیا برگشته است، تا انجا که در حدیث آمده است: فردای آن روز رسول خدا داخل شد و بالای سر ما نشست آنگاه فرمود: ای فاطمه دیروز چه خواسته‏‌ای داشتی که نزد پدرت آمدی؟ فاطمه پاسخ نداد و من ترسیدم اگر جواب ایشان را ندهم برخیزد و برود پس سر خود را از قطیفه بیرون آورده و عرض کردم: من شما را از آن با خبر میکنم ای رسول خدا، ماجرا چنین است که دختر شما آنقدر مشک آب بر دوش کشیده و آب آورده که تسمه آن روی سینه‏اش اثر گذاشته، و چندان آسیا گردانده که دستهایش آبله و تاول زده‏ است، و آنقدر خانه را روبیده و نظافت کرده که جامه‏هایش چرک و غبار و خاک گرفته است، و چندان زیر دیگ آتش کرده که لباسهایش دود آلود و سیاه شده است و من باو گفتم: اگر نزد پدرت میرفتی و از ایشان تقاضای خدمتگاری میکردی که تا حدودی بار این مشقّت و رنج این همه کار را از دوش تو بر دارد خوب میشد، رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله پس از شنیدن ماجرا و درخواست ما فرمود: آیا می‏خواهید چیزی بشما بیاموزم که برایتان از خدمتگار بهتر باشد؟ هنگامی که آماده خواب شدید و یا برختخواب رفتید سی و چهار بار «اللَّه أکبر» بگوئید، و سی و سه بار «سبحان اللَّه» و سی و سه بار «الحمد للَّه» بگوئید (تا بدین وسیله خستگی مفرط ناشی از کارهای روزانه از تن شما بیرون رفته و آرامش و نیروی دوباره برای کارهای روز بعد به جسم و جانتان باز گردد) در این هنگام حضرت فاطمه علیها السّلام گفت: «رضیت عن اللَّه و عن رسوله، رضیت عن اللَّه و عن رسوله». (من از خدا و رسولش راضی شدم من از خدا و رسولش راضی شدم برای آنچه خدا و رسولش بمن عطا فرمودند راضی و خشنود شدم و هیچ شکایتی ندارم).

چند نکته در این روایت در زمینه سبک زندگی حضرت زهرا (سلام الله علیها) دیده می شود. یکی حیای ایشان در مواجهه با پیامبر که گویا همراه با اصحاب بودند و زهرای اطهر برگشت. دیگر اینکه ایشان در منزل کار می کرد و از کار در منزل با آن شدت و عدم وجود امکانات ابایی نداشت. سوم اینکه او خود را کاملا مطیع خدا و روسل می دانست و از مطلبی که از پدرش به عنوان رسول خدا یاد گرفت، کاملا رضایت داشت. صبر بر کارهای روزمره با کمک گرفتن از ذکر و انس با خدا از جمله عوامل نیروزایی برای جلوگیری از خستگی یا پایان دادن به آن یا حداقل کاهش آن است. کسی که می‌خواهد زندگی معصومان علیهم السلام را سر لوحه زندگی‌اش قرار دهد باید معتقد باشد که برخی از عوامل معنوی هستند که وجود آنها در زندگی را نمی توان انکار کرد و گاهی همین اسباب و عوامل انسان را از ورطه افسردگی‌های مزمن و بیماری های روحی نجات می دهد و به زندگی رنگ خدایی می بخشد که خستگی ها باعث نشود که دچار یاس و ناامیدی و شکست و حساس پوچی شود.

امیدوارم بتوانیم در مسیر زندگی اسوه‌های نیکو یعنی معصومان که از خطا و اشتباه در تمام زندگی به علت موهبت عصمت مصونیت داشتند قدم برداریم. به ویژه بانوان ما که می‌توانند بهترین اسوه عالم را مد نظر قرار دهند و از حضرت زهرا سبک زندگی اسلامی ایرانی را البته با بومی‌سازی برای زمان خود بهره ببرند.


اهمیت راهپیمایی 22 بهمن با استفاده از آیات قرآن

کامران اویسیاگر قائل باشیم که 22 بهمن یوم الله است و نیز از جمله شعائر الله است که باید تعظیم و بزرگ داشته شود، می توان به آیاتی از قرآن نیز در این باره اشاره نمود.

به گزارش خبرنگار مهر، متن پیش رو یادداشتی است از حجت الاسلام کامران اویسی، پژوهشگر حوزه تفسیر تطبیقی و مدرس حوزه و دانشگاه که در ادامه از نظر می گذرد؛

اگر قائل باشیم که 22 بهمن یوم الله است و نیز از جمله شعائر الله است که باید تعظیم و بزرگ داشته شود، می توان به آیاتی از قرآن نیز در این باره اشاره نمود. یعنی از این بابت که قومی ستمگر مانند پهلویان و بهائیان را از صحنه قدرت برکنار کرد می تواند یوم الله باشد زیرا قرآن  در آیه پنجم سوره ابراهیم فرموده است: "وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّه‏" و امام امت (قدس سره) در تفسیر سوره حمد بیان کرده اند که آن ایّامی است که حق تعالی به قهر و سلطنت با قومی رفتار کند.

همچنین می توان آن را چنان که گرامیداشت پیروزی حق بر باطل بدانیم، از جمله تعظیم شعائر بشماریم و در این صورت جزء مصادیق آیه 32 سوره حج است که فرمود: "ذلِکَ وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوب‏: یعنی  و کسانی که نشانه ‏های خدا را بزرگ شمارند، پس در واقع این (کار آنان حاکی) از پارسایی (و خود نگهداری) دل‏هاست. در تفسیر نمونه گفته شده که " شعائر" جمع" شعیره" به معنی علامت و نشانه است، بنا بر این" شعائراللَّه" به معنی" نشانه ‏های پروردگار" است که شامل سر فصلهای آئین الهی و برنامه های کلی و آنچه در نخستین بر خورد با این آئین چشمگیر است. روشن است که با این حال عمومیت مفهوم آیه نسبت به تمام شعائر اسلامی به قوت خود باقی است و هیچگونه دلیلی بر تخصیص آن به خصوص قربانی یا همه مناسک حج وجود ندارد، بخصوص اینکه قرآن در مورد قربانی حج با ذکر کلمه" من" که برای" تبعیض" است این حقیقت را گوشزد کرده که قربانی یکی از آن شعائر است، همانگونه که در مورد" صفا و مروه" نیز در آیه 158 سوره بقره می‏خوانیم که" آنهم از شعائر الهی است" (إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ).

آیه دیگری در قرآن هست که می فرماید:

"ما کانَ لِأَهْلِ الْمَدینَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرابِ أَنْ یَتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ وَ لا یَرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ لا یُصیبُهُمْ ظَمَأٌ وَ لا نَصَبٌ وَ لا مَخْمَصَةٌ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ وَ لا یَطَؤُنَ مَوْطِئاً یَغیظُ الْکُفَّارَ وَ لا یَنالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَیْلاً إِلاَّ کُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صالِحٌ إِنَّ اللَّهَ لا یُضیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنینَ (توبه/120)؛ یعنی بر ساکنان مدینه و کسانی از عرب‏های صحرانشین که اطراف آنان هستند سزاوار نیست، که از فرستاده خدا تخلّف ورزند، و بخاطر (حفظ) جان‏هایشان، از جان او روی برتابند؛ این به خاطر آن است که آنان هیچ تشنگی و رنج، و گرسنگی در راه خدا به آنان نمی‏ رسد و بر هیچ قدمگاهی که کافران را به خشم آورد، گام نمی ‏نهند، و به هیچ هدفی (از ضربه و قتل) از دشمن نمی ‏رسند، مگر اینکه به خاطر آن، کار شایسته‏ای برای آنان نوشته می ‏شود؛ [چرا] که خدا پاداش نیکوکاران را تباه نمی ‏کند."

معلوم است که عبارت "وَ لا یَطَؤُنَ مَوْطِئاً یَغیظُ الْکُفَّارَ وَ لا یَنالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَیْلاً" از وظایف مسلمانان زمان رسول الله (ص) فقط نیست بلکه یک ویژگی کلی است برای تمام مسلمانان اگر شرایط آن فراهم شود، بر ضد امپریالیسم و نظام سلطه ظالم بپاخیزند و بجنگند و یا قدمی بردارند که باعث خشم دشمن شود. چنان که در تفسیر نمونه آمده است در واقع قرآن با استفاده از یک بیان عاطفی، همه افراد با ایمان را به ملازمت پیامبر(ص) و حمایت و دفاع از او در برابر مشکلات تشویق می‏ کند، می‏ گوید:

جان شما از جان او عزیزتر و حیات شما از حیات او با ارزش تر نیست آیا ایمان تان اجازه می‏ دهد او که پرارزشترین وجود انسانی است، و برای نجات و رهبری شما مبعوث شده به خطر بیفتد و شما سلامت طلبان برای حفظ جان خویش از فداکاری در راه او مضایقه کنید؟! مسلم است تاکید و تکیه روی مدینه و اطرافش به خاطر آن است که در آن‏ روز کانون اسلام مدینه بود، و الا این حکم نه اختصاصی به مدینه و اطراف آن دارد و نه مخصوص پیامبر ص است. این وظیفه همه مسلمانان در تمام قرون و اعصار است که رهبران خویش را همچون جان خویش، بلکه بیشتر گرامی دارند و در حفظ آنان بکوشند و آنها را در برابر حوادث سخت تنها نگذارند، چرا که خطر برای آنها خطر برای امت است.

خلاصه این راهپیمایی و حرکت دسته جمعی 22 بهمن که کفّار را عصبانی کند، صورت نمی‏ گیرد مگر این که برای آن، پاداش عمل صالح ثبت می ‏شود. آری، راهپیمایی ‏هایی که دشمنان اسلام و مسلمین را عصبانی کند، عمل صالح است.  این راهپیمایی‏ ها (به خصوص آنگاه که از طریق وسایل ارتباطی و ماهواره ‏ها منعکس می ‏شود) اگر برای اهداف‏ مقدسی صورت گیرد، نوعی حضور در صحنه، عبادت دسته جمعی و امر به معروف و نهی از منکر عملی و عامل تقویت روحیّه مردم و تهدید دشمن است.

بنابراین مؤمنان و مسلمانان با این نیت بیرون آیند که اجر و پاداش هم دارد.


علمای زیادی به زیارت جابر و اهل حرم در اربعین اشاره کرده اند

کامران اویسی - شنبه 20 آبان 1396 - 08:36
حجت الاسلام کامران اویسی گفت: علمای زیادی مانند نویسندگان قرن دهم در کتاب مجموعة نفیسة فی تاریخ الأئمة(ع) به زیارت جابر و اهل حرم در اربعین اشاره کرده اند.

خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه: درباره اینکه آیا واقعه اربعین و زیارت کاروان اسرا از مزار امام حسین (ع) و شهدای کربلا به لحاظ تاریخی به چه میزان صحت دارد و چه تحلیل هایی در این زمینه مطرح شده اند، با حجت الاسلام کامران اویسی، مدرس حوزه و دانشگاه که در حوزه تفسیر و علوم دینی فعالیت دارند، به گفتگو نشستیم که در ادامه می خوانید؛

*لطفا در مورد بازگشت کاروان اسرا از شام به سمت کربلا بفرمایید.. چه شواهد تاریخی برای این واقعه وجود دارد؟

ورود خاندان سیدالشهداء به کربلا در راه بازگشت از شام به مدینه در روز اربعین، یکی از وقایع مبهم پس از واقعه عاشورا است؛ زیرا هم در زمان وقوع حادثه عاشورا و هم پس از آن شیعیان تحت بیشترین فشارها و آزارها بوده، سخت ترین شکنجه ها و تحریم ها را متحمّل شده و عملاً درحاشیه قرار گرفته بودند، کمتر امکان ضبط و نقل وقایع غمبار عاشورا و اربعین پدید آمد.

بخش اعظم وقایع عاشورا و حوادث پس از آن، توسط مورخان اهل تسنن-که غالباً تلاش می کردند دامن بنی امیّه را از لکه ننگ فاجعه ای که در آن دست داشتند، پاک سازند- نقل شده است و نباید انتظار داشت تمام وقایع و حوادث بدون کمترین تحریفی نقل شده باشد. نیز حتی اگر مورخان قصد نگارش حوادث را بدون تحریف داشتند، حکّام وقت ممانعت به عمل می آوردند.

سید بن طاووس می ‏نویسد: «وقتی که خاندان امام حسین(ع) را ازشام به سوی مدینه حرکت دادند و به دو راهی مسیر مدینه و عراق رسیدند، به راهنمای کاروان گفتند: ما را به کربلا ببر. هنگامی که این جمعیت به کربلا رسیدند، در آنجا جابر بن عبد اللَّه انصاری و گروهی از بنی هاشم و مردان دیگر از خاندان پیامبر(ص) را دیدند که برای زیارت امام حسین(ع) به کربلا آمدند؛ این دو گروه در یک روز با یکدیگر ملاقات کردند و با گریه و اندوه و سر وسینه زنان، با یکدیگر دیدار نمودند. در آنجا مجلس غم واندوه و ماتم بر پا کردند و زنانِ روستاهای مجاور کربلا نیز به آنها پیوستند و چند روز در آنجا مجلس ماتم پر شوری برپا شد.

*آیا علمای شیعه این واقعه را پذیرفته اند؟

دیگر علما مانند نویسندگان قرن دهم در کتاب مجموعة نفیسة فی تاریخ الأئمة (علیهم السلام) نیز به زیارت جابر و اهل حرم در اربعین اشاره کرده اند

برخی از فضلا این قضیه را نقد کرده اند. به عنوان نمونه استاد مطهری می گوید: این مطلب جز در کتاب لهوف که آن هم خود سید بن طاووس درکتاب های دیگرش آن را تکذیب کرده و لا اقل تأیید نکرده است، در هیچ کتابی نیست و هیچ دلیل عقلی هم قبول نمی‏ کند. موضوع آمدن اهل بیت به کربلا نیست، راه شام به مدینه ازخود شام جدا می‏ شود. این سخن در حالی است که دیگر علما مانند نویسندگان قرن دهم در کتاب مجموعة نفیسة فی تاریخ الأئمة (علیهم السلام) نیز به زیارت جابر و اهل حرم در اربعین اشاره کرده اند.

ابوریحان بیرونی (م 440 ق) می ‏نویسد: در بیستم ماه صفر بعد از خروج اهل بیت از شام، سرهای مبارک شهدا به کربلا آورده شد و کنار بدن ‏ها دفن گردید. البته کلام او وقتی برای اثبات مدعا فایده داردکه همراهی امام سجاد(ع) با کاروان بازگشت سرها به کربلا را ضمیمه نمود. همچنین عماد الدین طبری آملی (م قرن 6) -با توجه به آنچه علامه محسن امین آورده است- پس از نقل ماجرای زیارت جابر و عطیه آورده است: در این میان جمعیتی را دیدند از مسیر شام به کربلا نزدیک می ‏شود. جابر به عطیه گفت: برو ببین اینها چه کسانی هستند؟ عطیه رفت و برگشت و به جابر گفت: ای جابر، برخیز و از حرم رسول خدا(ص) استقبال کن؛ چرا که امام سجاد(ع) به همراه عمه ‏ها و خواهرانش می ‏آیند. جابر برخاست و با سر و پای برهنه به استقبال آن کاروان شتافت؛ وقتی که به امام زین‏ العابدین(ع) نزدیک شد، امام به او فرمود: «تو جابری؟» پاسخ داد: آری، امام فرمود: «ای جابر به خدا سوگند! اینجا مردان ما کشته شدند، اطفال ما سربریده شدند، زنان ما اسیر گردیده و خیمه‏ های ما سوزانده شدند». نیز ابن نما حلّی(م قرن هفتم) در کتاب مثیرالاحزان ماجرای وروداسرای از اهل بیت(ع) به کربلا و ملاقات با جابر را نقل کرده است.

*ایرادهای وارد شده به زیارت کاروان اسرا به کربلا را چگونه می توان دسته بندی کرد؟

آیت الله مکارم شیرازی ایراد های وارد شده بر مسأله زیارت اسرا در روز اربعین را به دو دسته تقسیم می کند: نخست از نگاه تاریخی نظرات مخالفی در این زمینه ابراز شده و دیگر آنکه بُعد مسافت مانع تحقق چنین امری است.

برخی از صاحب نظرانی که زیارت در اربعین اول را پذیرفته، بر این اعتقادند که اسرا  به مدت بسیار کوتاهی در کوفه زندانی بوده و در فاصله دو روز کبوتر نامه بر، نامه ابن زیاد را نزد یزید برده و پاسخ را مبنی بر فرستادن اسرا به شام بازگردانده است، درنتیجه، اسرا در روز پانزده محرم به سوی شام روانه شده و روز اول ماه صفر وارد شام شده اند و برای این قضیه شواهدی تاریخی ارائه می دهند.

مانند اینکه ابو خالد تمارمی گوید: روز جمعه با میثم تمار در نهر فرات مشغول گردش و در کشتی بودیم که ناگاه باد سختی وزید. میثم از کشتی خارج شد و به باد نگاهی کرد وفرمود این بادی کوبنده است، کشتی را محکم ببندید که خطری به آن نرسد؛ الان معاویه در شام مرد. روز جمعه بعدی قاصدی از شام وارد کوفه شد و با وی ملاقات کردم و خبر از شام گرفتم گفت: معاویه از دنیا رفت و مردم به پسرش یزید بیعت کردند، گفتم کدام روز معاویه مرد گفت روز جمعه گذشته. طبق روال آن روز قاصد نمی تواند یک هفته ای خبر مرگ معاویه را از شام به کوفه برساند و قاعدتاً از کبوتر نامه بر استفاده کرده اند و مقصود از دیدن قاصد، دیدن آن کسی است که از نامه کبوتر مطلع بوده است. پس این احتمال قوی هست که ابن زیاد از کبوتر نامه بر استفاده می کرده است.

از دیگر شواهد تقویت احتمال زیارت کاروان اسرا در اربعین اول الحاق سرهای مبارک شهدا به پیکرهای مطهّر در بیستم صفر است.

برخی می‏ نویسند: «امام سجاد(ع) سر مبارک امام حسین علیه السلام را به کربلا آورد و به بدن پدربزرگوارش ملحق کرد» و یا می ‏نویسند: «سر مبارکش به کربلا برگردانده شد» و نام امام سجاد (ع) را ذکر نمی کنند. این سخن با ضمیمه این نکته که ورود امام سجاد (ع) به کربلا را، جز در اربعین حسینی ننوشته ‏اند و الحاق سر نیز فقط توسط آن حضرت صورت گرفت، می ‏توان نتیجه گرفت که ورود آنان به کربلا و الحاق سرها در همان اربعین بوده است.

به عنوان نمونه شیخ صدوق و فتال نیشابوری می‏ نویسند: امام سجاد(ع) با اهل‏بیت علیهم السلام به همراه سرهای مبارک شهیدان (از دمشق) خارج شدند و سرهای مقدس را به کربلا باز گردانند و (به خاک سپردند).

علّامه مجلسی نیز می ‏نویسد: مشهور میان علمای امامیه آن است که سر مبارک آن حضرت کنار پیکر شریفش به خاک سپرده شد و این کار توسط امام زین العابدین (ع) انجام گرفت. به ویژه اینکه شبلنجی‏ عالم سنی، نیز می‏ گوید: امامیه معتقد است بعد از چهل روز از شهادت امام حسین علیه السلام سر مطهر آن حضرت به بدنش در کربلا ملحق شد

حتی  علّامه مجلسی نیز می ‏نویسد: مشهور میان علمای امامیه آن است که سر مبارک آن حضرت کنار پیکر شریفش به خاک سپرده شد و این کار توسط امام زین العابدین(ع) انجام گرفت. به ویژه اینکه شبلنجی‏ عالم سنی، نیز می‏ گوید: امامیه معتقد است بعد از چهل روز از شهادت امام حسین(ع) سر مطهر آن حضرت به بدنش در کربلا ملحق شد.

*به هر حال به زیارت اربعین بسیار توصیه شده است؛ این مطلب نمی تواند موید زیارت امام حسین(ع) در اولین اربعین ایشان باشد؟

سنت بودن اربعین در روایات نیز از دیگر ادله امکان زیارت اولین اربعین است. آیت الله مکارم شیرازی معتقد است که نمی‏ تواند این همه اهتمام نسبت به زیارت اربعین و آن را از علائم مؤمن شمردن و نقل زیارت نامه ‏ای مخصوص، به صرف زیارت آن حضرت از سوی جابر در اربعین باشد؛ به ویژه آنکه زیارت اربعین ویژه امام حسین(ع) است و درباره هیچ یک از دیگر معصومان چنین زیارتی وارد نشده است.

زمان رسیدن کاروان کربلا به شام که شیخ عباس قمی در منتهی الآمال گفته است از دیگر شواهد بر ادعای مذکور است. او می نویسد: اگر روز رسیدن کاروان اسرا به شام در روز اول ماه صفر باشد، این احتمال تقویت می شود که کاروان بتواند بعد از چند روز ماندن در شام در روز اربعین به کربلا رسیده باشد. در کتاب‏ های متعددی آمده است که روز ورود کاروان اسیران به شام، روز اوّل صفر بوده است و بنی امیه نیز آن روز را برای خود عید قرار دادند.

نهایتاً از مجموع شواهد و قرائن و کلماتی که از عالمان و محقّقان ذکر شد، می‏ توان ورود اسرای اهل‏بیت(علیهم السلام) در روز اربعین به کربلا را تقویت کرد و سخنان آنان که معتقدند کاروان اهل ‏بیت(ع) با جابر و همراهانش در کربلا ملاقات کردند و به عزاداری پرداختند، پذیرفت و اگر سید بن طاووس در اقبال آن را بعید می ‏شمرد مشکلی ایجاد نمی‏ کند؛ زیرا ایشان با فرض ماندن آنها به مدت یک ماه در شام، ورود آنها را در روز اربعین به کربلا نمی‏ پذیرد، همان‏گونه که ورودشان را در این تاریخ به مدینه نیز قبول ندارد؛ ولی هنگامی که ثابت شد، کاروان اسرا کمتر از ده روز در شام مانده ‏اند، پذیرش سخن سید بن طاووس در لهوف که ورود آنها را به کربلا همزمان با ورود جابر از قول راوی نقل کرده، به حقیقت نزدیک‏تر است.

ممکن است سیدبن طاووس در تاریخ معتبری این حادثه را دیده بود و آن را در لهوف نقل کرده، ولی بعداً که در تاریخ دیگری خوانده است آنها به مدت یک ماه در شام مانده‏ اند، ورود کاروان اهل‏بیت (ع) را در روز اربعین به کربلا ناممکن دانسته است. در نتیجه، با ردّ کلام آنها که اقامت یک ماهه را در شام مطرح کرده ‏اند، موضوع ورود اهل‏بیت(ع) در اربعین سال 61 به کربلا و زیارت آنان تثبیت می ‏شود. طبیعت امر نیز اقتضا می ‏کند که این کاروان قبل از رفتن به مدینه بار دیگر با آسودگی به کربلا بروند و با قبور شهدا تجدید دیدار نمایند.


حدیث لعن امت

گروه دیدگاه / حوزه دین پژوهی

95/09/07 :: 01:53

سید رضا مؤدب، کامران اویسی

اعتبارسنجی صدوری و بررسی فقه الحدیثی حدیث لعن امت

خبرگزاری فارس: اعتبارسنجی صدوری و بررسی فقه الحدیثی حدیث لعن امت

احادیث لعن امت از روایات باب أشراط الساعه است که در آن‌ها، لعن شدن نسل‌های اولی? امت اسلامی توسط نسل‌های بعدی، از اسباب گرفتاری مسلمانان به بلاهای آخرالزمان معرفی شده است.

چکیده:   

احادیث لعن امت از روایات باب أشراط الساعه است که در آن‌ها، لعن شدن نسل‌های اولی? امت اسلامی توسط نسل‌های بعدی، از اسباب گرفتاری مسلمانان به بلاهای آخرالزمان معرفی شده است. روایات یادشده غالباً توسط شیخ صدوق و شیخ طوسی نقل شده است که شیوخ حدیثی غیر امامی نیز داشته‌اند. با توجه به شباهت لفظی و سندی احادیث لعن امت در کتب شیعه و اهل سنت، احتمال منتقله بودن روایات یادشده از منابع اهل سنت به منابع شیعه وجود دارد. بعضی از علمای اهل سنت، به سبب عدم اعتقاد امامیه بر عدالت هم? صحابه از سویی و لعن نمودن برخی از صحابه از سوی دیگر، بر آن‌ها خرده گرفته‌ و به حدیث لعن امت استناد کرده‌اند، درحالی‌که تمام اسناد و طرق حدیث لعن امت، به نظر محدثین ضعیف است. در صورت قبول ارتباط بین لعن امت و آخرالزمان، حدیث لعن امت، می‌تواند بر لعن شدن علی(ع) توسط بنی‌امیه و خوارج و نواصب دلالت داشته باشد.

واژه‌های کلیدی: لعن امت، حدیث لعن، أشراط الساعه، آخرالزمان.

نویسندگان:

سید رضا مؤدب ، کامران اویسی

دو فصلنامه حدیث پژوهی - سال هشتم، شماره 15، بهار و تابستان 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.