حجت‌الاسلام علی نصیری، استاد سطح خارج حوزه علمیه در این نشست با بیان اینکه سیدمرتضی از استوانه‌های شیعه است، گفت: سیدمرتضی به شدت عقل‌گرا بوده و صف او از اخباریون جداست؛ او معتقد است که خبر واحد حجیت ندارد که این عقیده با مخالفت‌های فراوانی در دوره خویش و حتی معاصر روبرو بوده و امروز هم هست.
وی با اشاره به نظریه صرفه وی تصریح کرد: این نظریه هم در بین علمای شیعه، شاذ است و در بین علمای اهل تسنن جز معدود افرادی موافقی دیده نمی‌شود؛ نظریه صرفه در دوره خویش مورد انتقاد قرار گرفت، ولی ایشان در رساله‌ای به دفاع پرداخت. سید با معتزلیون هم تبادل و تعامل علمی داشته است به گونه‌ای که ذهبی او را در عداد مفسران اعتزالی نام می‌برد.
استاد نصیری در نتیجه‌گیری از این مقدمه افزود: چهره‌ای که هم با دستگاه ستم دوره عباسی همکاری دارد و در بعد علمی هم عقاید شاذ بیان می‌کند؛ اگر این شخصیت در دوره ما بود، چقدر دچار مذمت و سرزنش و حاشیه و اعتراض می‌شد؟ آیا این مسئله برای امروز ما درس نیست که به اندیشه‌ها و چهره‌های علمی، مجال بدهیم و کاری نکنیم که شخصیت‌های بزرگ علمی در چارچوب بسته ما قرار بگیرند و اگر از آن خارج شدند به آنها تهمت بزنیم.
حرمت مراجع حفظ شود
استاد سطح خارج حوزه علمیه گفت: در روزهای گذشته به سه تن از مراجع تقلید اهانت‌هایی شد؛ ما مراجعی بهتر از آیات عظام جوادی، سبحانی و صافی کم داریم و نباید به خاطر یک پیام تسلیت از سوی ایشان و نگاه متفاوت، آنها را به حاشیه ببریم؛ این از تلخی‌های دوره ماست؛ البته نقد کردن اندیشه دیگران درست است و آنها هم خطا دارند که می‌تواند نقد شود، ولی نه اینکه شخصیت آنها را هم مورد هجمه قرار دهیم.
نصیری در ادامه به ارائه دو دیدگاه درباره اعجاز قرآن پرداخت و بیان کرد: گروهی معتقدند که اعجاز قابل درک و وصف نیست که عمدتا برخی علمای اهل تسنن قائل به این هستند، یعنی نمی‌توان تبیین درستی از اعجاز داشته باشیم؛ گروه دوم معتقدند که اعجاز هم قابل درک و هم قابل بیان است که این معتقدان هم به دو دسته تقسیم می‌شوند، بخشی می‌گویند اعجاز در درون قرآن است و بخشی هم گفته‌اند که اعجاز در بیرون قرآن است که قائلان به قول دوم موافقان نظریه صرفه هستند؛ یعنی اگر این نبود که خداوند مانع کار مدعیان تحدی با قرآن شود آوردن آیات و سوره شبیه قرآن ممکن است.
استاد حوزه علمیه اضافه کرد: در مورد صرفه هم چند نظر وجود دارد؛ یکی اینکه گفته‌اند خداوند از روی جبر با گرفتن قدرت تحدی‌کنندگان، مانع آنان می‌شود؛ نظر دیگر این است که خداوند انگیزه آنها را از آوردن شبیه قرآن می‌گیرد و تحلیل سوم هم این است که خداوند دانش و علوم لازم برای تحدی را از آنها سلب می‌کند.
استاد نصیری با بیان اینکه سیدمرتضی در این نظریه دچار خطا شده است، اظهار کرد:
تحلیل بنده این است که یکی از دلایل رو آوردن ایشان به این نظریه این بود که تلقی کردند اعجاز، صرفاً در جنبه‌های صوری و بلاغی رخ داده است؛ (علامه طباطبایی هم فرموده تا سده 12 عمدتا تاکیدها بر جنبه ساختار و بلاغت بود، ولی به تدریج بر اعجاز محتوا تاکید شد.) همچنین عدم توجه به مرز تحدی از دلایل دیگر روآوردن به این نظر بود؛ سیدمرتضی گفته است، چرا عرب فصیح و بلیغ نتواند، چیزی شبیه ایاک نعبد و یا اهدنا الصراط ...بیاورد؛ این در حالی است که ایشان توجه نداشته که یک سوره با حداقل هفت مؤلفه هویت دارد و مرز تحدی هم سوره است.
مرز تحدی، سوره است
